ویژگی های کمی وکیفی و مدیریت پسماندهای صنعتی شهرک صنعتی یزد

در این پژوهش وضعیت تولید، ذخیره و چگونگی مدیریت پسماندهای شهرک صنعتی یزد با گستره 686 هکتار و 252 واحد فعال مورد بررسی قرار گرفته است. برای ارزیابی وضعیت موجود پسماندهای صنایع از پرسشنامه بهره‌گیری شد و شمار 117 نمونه از گروه‌های مختلف مورد بررسی قرار گرفتند. در این مطالعه رابطه بین وزن پسماند تولیدی در هر واحد و شمار کارکنان صنایع با بهره‌گیری از معادله به صورت X58/0 + 4/577 = Y به دست آمد. با بهره‌گیری از نتایج این معادله و بهره‌گیری از معادله Y0078/0+ 56/1=V حجم پسماندهای تولیدی مشخص شد. وزن کل پسماندهای تولیدی 8/64824 کیلوگرم و حجم آنها 2/519 مترمکعب در روز محاسبه شد. صنایع در 9 دسته طبقه‌بندی شده و نقش هر کدام در تولید پسماندهای مورد بررسی قرار گرفت. 24 درصد صنایع ماشین سازی و تجهیزات، 16 درصد صنایع غذایی، 13 درصد صنایع شیمیایی، 12 درصد صنایع پلاستیک و لاستیک،11 درصد کانی های غیر فلزی، 10 درصد صنایع فلزی، 7 درصد ‌صنایع نساجی، 4 درصد صنایع چوب سلولزی و 3 درصد صنایع کاغذ. بنابر اطلاعات به دست آمده 32 درصد پسماندهای متفرقه (کاغذ و شیشه)، 21درصد فلزات عنصری، 17درصد مواد پلیمری، 7درصد پسماندهای حیوانی، 5 درصد مواد غیر آلی شامل لجن‌ها، 5/3 درصد ترکیبات آلی، 3درصد مواد قلیایی، 3درصد مواد شیمیایی، 5/2 درصد اسید غیر آلی،2درصد پسماندهای حاصل از روغن‌کاری ‌ها و قیر،2درصد ترکیبات فلزات سمی، 1/2درصد مواد تصفیه شده و لجن حاصل از فاضلاب و 8/0 درصد ترکیبات غیر آلی (سیانیدها و سولفیدها) می‌باشد. 8/76 پسماندهای تولید شده ماهیت جامد، 9درصد نیمه جامد و 2/14 درصد مایع دارند. با توجه به نتایج بالا و برای جلوگیری از آلودگی محیط زیست، برقراری نظام مدیریت مناسب برای ساماندهی پسماندهای صنعتی امری ضروری به نظر می‌رسد. با توجه به داده های موجود اولین قدم برای استقرار یک نظام مدیریتی، ایجاد یک شبکه بانک اطلاعاتی پسماند خطرناک در سیستم مدیریت واحدهای صنعتی می‌باشد تا اطلاعات هر یک از پسماندهای تولیدی واحدهای تولیدی ثبت و در اختیار همه واحدها قرار داده شود. با ایجاد این نظام امکان فروش پسماندهای متفرقه که قسمت اعظم آن ها را تشکیل می‌دهند و همچنین تحویل مواد غذائی به کارخانه کمپوست که در حال راه‌اندازی در استان یزد می‌باشد فراهم می‌شود. در نهایت برای مدیریت پسماندهایی که سرانجام باید دفن شوند گزینش محلی برای دفع آنها با توجه به اصول بهینه مکان یابی می‌تواند در مدیریت آنها موثر بوده و از پراکنش آنها در محیط توسط صاحبان صنایع جلوگیری شود.